Wat is jouw Ikigai?

Hoe zingeving bijdraagt aan een langer en gezonder leven

Waarom springen sommige mensen fluitend uit bed, zelfs op hoge leeftijd? Waarom leven mensen in bepaalde delen van de wereld langer, met opmerkelijk weinig chronische ziekten? Eén van de antwoorden: zingeving – of, zoals de Japanners het noemen: Ikigai.

Wat is Ikigai?

Ikigai betekent letterlijk ‘reden om te leven’. Het draait om de balans tussen vier dingen:

• Waar je van houdt
• Waar je goed in bent
• Wat de wereld nodig heeft
• Waar je (eventueel) voor betaald kunt worden

Je Ikigai ligt op het snijvlak van deze elementen. Het is je persoonlijke drijfveer – iets dat niet alleen voldoening geeft, maar ook richting en energie. In Okinawa, een Japans eiland waar veel mensen ouder worden dan honderd, is Ikigai diep verweven met het dagelijks leven. En dat is geen toeval.

Blue zones: waar zingeving bijdraagt aan gezondheid

Okinawa is één van de zogeheten blue zones – gebieden in de wereld waar mensen bovengemiddeld oud én gezond worden. Andere voorbeelden zijn Sardinië (Italië), Ikaria (Griekenland), Nicoya (Costa Rica) en Loma Linda (VS). Onderzoekers ontdekten dat bewoners van deze gebieden niet alleen gezond eten en veel bewegen, maar ook allemaal een sterk gevoel van levensdoel ervaren. Dat levensdoel heeft verschillende namen – Ikigai, plan de vida – maar de impact is universeel.

Wat doet zingeving met lichaam en geest?

Zingeving blijkt niet alleen belangrijk voor het mentale welzijn, maar ook voor het lichaam. Mensen met een sterk gevoel van doelgerichtheid:

• Hebben minder last van stress
• Herstellen sneller van tegenslag
• Kiezen vaker voor gezonde leefgewoonten
• Hebben mogelijk een lager risico op hartziekten en ontstekingsreacties

Uit grootschalige studies blijkt bovendien dat mensen met zingeving gemiddeld langer leven. En dat effect geldt ook wanneer andere factoren zoals leefstijl, inkomen en gezondheid worden meegerekend.

Zingeving is niet leeftijdsgebonden

Een belangrijk misverstand is dat zingeving iets is voor jonge mensen met grote ambities. Maar juist op latere leeftijd kan een hernieuwd gevoel van betekenis ontzettend waardevol zijn. Denk aan vrijwilligerswerk, creatieve projecten, zorgen voor anderen of simpelweg deel uitmaken van een gemeenschap.

Veel mensen zoeken na hun pensioen een nieuwe invulling. Anderen vinden pas op latere leeftijd hun passie of missie. Zingeving kent geen leeftijdsgrens – het kan op elk moment ontstaan, groeien of veranderen.

Hoe vind je jouw Ikigai?

Het hoeft geen grootse missie te zijn. Vaak zit zingeving juist in het kleine:

• Wat geeft mij energie?
• Waarin verlies ik de tijd?
• Wat zou ik doen, ook als ik er niets voor kreeg?
• Wie kan ik helpen met wat ik weet of kan?

Het onderzoeken van deze vragen is al waardevol op zichzelf. Je hoeft niet meteen het perfecte antwoord te hebben – het gaat erom dat je voelt dat je ertoe doet.

Tot slot

Zingeving is geen vaag of zweverig begrip. Het is een krachtig element in onze gezondheid, ons welzijn en onze levenskwaliteit. Of je het nu Ikigai noemt of iets anders – het bewust zoeken naar betekenis maakt ons veerkrachtiger, gezonder en vaak gelukkiger.

Dus, wat is jouw Ikigai?

Bronnen

Jeste & Palmer (2013) – A call for a new positive psychiatry of ageing
Cohen, Bavishi & Rozanski (2016) – Purpose in life and cardiovascular health
Alimujiang et al. (2019) – Life Purpose and Mortality Among US Adults
Buettner (2010) – The Blue Zones (National Geographic)
Ryff & Singer (1998) – Purpose in life and personal growth